İlk Türk Beylikleri (I. Beylikler Dönemi)

Saltuklular (1072 – 1202)

• Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.
• Anadolu Selçuklu tarafından siyasi otoritesine son verildi.

Mengücekler (1080 – 1277)

• Mengücek Gazi tarafından Erzincan, Şebinkarahisar, Kemah, Divriği çevresinde kurulmuştur.
• Erzincan kolu Alaaddin Keykubat; Divriği tarafı ise Moğollar tarafından yıkılmıştır.

Danişmentliler (1080 – 1198)

• Danişmend kelime anlamı farsça’da “bilgili adam” anlamına gelmektedir.
• Melik Ahmet Danişment Gazi tarafından kurulmuştur.
• Yozgat, Sivas, Tokat, Niksar ve Amasya civarında egemen olmuşlardır.

• Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II. Kılıç Arslan tarafından yıkılmıştır.

Çaka Beyliği (1081 – 1093)

• Çaka Bey tarafından İzmir’de kurulmuştur.
• Çaka Bey, Bizans’ın kışkırtmalarıyla I. Kılıç Arslan tarafından öldürülmüştür.

Artuklular (1101 – 1408)

• Artuk Bey tarafından Mardin, Batman, Diyarbakır, Hasankeyf civarında kurulmuştur.
• Melikşah’ın isteği üzerine Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da fetihlerde bulundular.
• Malabadi Köprüsü Artuklular tarafından 1147 yılında yapılmıştır.

Eyyubiler (1174 – 1250)

• Musul Atabeyliğinde komutanlık yapan Selahaddin Eyyubi egemenliğini ilan etmiştir.
• Selahaddin Eyyubi tarafından Kudüs fethedilmiştir. (Hıttin Muharebesi, 2 Ekim 1187)
• En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz ve Yemen’i egemenliği altında tutmuştur.

Memlükler (1250 – 1517)

• Eyyubi Devleti’nde ordu komutanlığı yapan Aybeg, siyasi otorite boşluğundan faydalanarak Mısır’da Memlük devleti’ni kurmuştur.
• Abbasi Devleti’nin yıkılmasından sonra Halifelik Memlüklerin denetimine geçmiştir.
• Memlük Devleti’nde veraset sistemi farklıydı; üst düzey komutanlar da yönetime geçebiliyorlardı.

• Halife siyasi işlerle ilgilenmez, din ile devlet işleri ayrı yürürdü.

• Memlükler Türkçe dilini kullanmışlar ve Türkçe edebi eserler vermişlerdir.
• Memlükler, Büyük Selçuklular’daki Gulam sistemine uygun olarak asker yetiştirmişlerdir.