Büyük Selçuklu Devleti (1038 – 1157)
- Kurucusu Selçuk Bey’dir.
- Büyük Selçuklu Devleti Oğuzların Kınık boyundan gelmiştir.
- Selçuk Bey döneminde Büyük Selçuklu Devleti’nde topluluklar halinde İslamiyet benimsenmiştir.
- Selçuk Bey’in yeğenleri Tuğrul ve Çağrı Beyler tarafından Selçuklu Devleti bağımsız bir devlet haline getirilmiştir.
- Çağrı Bey döneminde Anadolu’ya seferler düzenlenmiştir.
- Halife, 1055 yılında Bağdat’a sefer düzenleyen Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batı’nın Hükümdarı” unvanını vermiştir. Böylece İslam devletinin egemenliği Türk hükümdara verilmiştir.
- Anadolu’dan elde edilen ilk toprak Pasinler Savaşı ile gerçekleşmiştir.
- 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi’nde Bizans ordularındaki Peçenek ve Uz askerler Selçuklu ordusuna katılmışlardır.
- Türkler Malazgirt Savaşı ile, Oğuz boylarına yeni bir yurt sağlamak istemişlerdir.
Malazgirt Meydan Muharebesi’nin Önemi
- Anadolu Türkleşme ve İslamlaşma sürecine girmiştir.
- Bizans’ın İslam Dünyası üzerindeki baskısı bitmiştir.
- Anadolu’da Türkiye tarihi başlamıştır.
- Anadolu’da ilk Türk Beylikleri kurulmaya başlanmıştır.
- Vezir Nizam’ül Mülk zamanında Nizamiye Medresesi açılmıştır.
- Nizm’ül Mülk sayesinde İkta sistemiyle asker yetiştirilmesi sağlanmıştır.
- Nizam’ül Mülk yöneticilere ve şehzadelere öğütler veren eseri “Siyasetname”yi yazmıştır.
- Ömer Hayyam önderliğindeki bilim kurulu ile Celali Takvimi’nin hazırlanması ve bir rasathane açılması gerçekleşmiştir.
Yıkılma Nedenleri
- Karahitaylar ile savaş sırasında (1141 katvan savaşı) Oğuz isyanlarının olumsuz etkileri,
- Ülke hanedanın ortak malı sayıldığı için hükümdarlık mücadelelerinin yaşanması,
- Beylik ve Atabeyliklerin kurularak, Anadolu’da siyasi birliğin bozulmuş olması,
- Batıni isyanları ve Türkmen ayaklanmaları,
- Yönetime İran’lı yöneticilerin getirilmesi,
- Abbasi halifeliğinin yıkıcı faaliyetleri Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılma nedenleridir.